ფოთის პორტის მშენებლობა 1863 წელს დაიწყო, ამ წელს კი ინგლისში ფეხბურთი მოიგონეს და ალბათ სიმბოლურიც იყო, რომ ფეხბურთი საქართველოში ფოთის პორტიდან შემოვიდა.
საქართველოდან მარგანეცის გატანა 1879 წელს დაიწყეს და ქართული ფეხბურთის დაბადების სავარაუდო თარიღადაც სწორედ ეს წელი უნდა მივიჩნიოთ, სამწუხაროდ, ჩვენთვის უცნობია, რომელი გემი მოადგა პირველად ფოთის პორტს და ვინ გაჰკრა ბურთს პირველად ფეხი. ცნობილ სპორტულ ჟურნალისტს, ოთარ გაგუას ასე აქვს ეს სავარაუდო ეპიზოდი აღწერილი:
მოდით, ასეთი სცენა წარმოვიდგინოთ: ფოთის ნავსადგურში ინგლისური გემი დგას. დგომა კი დიდხანს მოუწევს _ არავინ იცის, რამდენ დღეს გაგრძელდება მარგანეცის ჩატვირთვა. ჰოდა ეს მეზღაურებიც დროის მოსაკლავად უახლოეს მდელოზე ბურთს აგორებენ, რაც ადგილობრივი ბიჭების ყურადღებას იპყრობს. თამაში, რომელსაც ისინი თამაშობენ, ფოთელებს არასოდეს უნახავთ. თანდათან, ამ ცქერა-ყურებაში თამაშის არსიც გაიგეს: ორ ჯგუფად გაყოფილნი ცდილობდნენ ქვების გროვით მდელოს ბოლოში მინიშნულ მიზანში, ერთი კაცი რომ იცავდა, ბურთი გაეტანათ. ეს ახლაა ადვილი გასაგები `ბურთი~, თორემ მაშინ ეს ტყავის სფერო, რომელშიც კაცმა არ იცის როგორ იტუმბებოდა ჰაერი, უცნაურ ასოციაციებს იწვევდა, რადგან არაფრით შეესიტყვისებოდა და იგივე დასახელების საგანს, რომლითაც ქართველები `ლელოს~ თამაშობდნენ...
აი, როგორ იგონებს ერთ-ერთ პირველ მატჩს ფოთელი ვეტერანი ფეხბურთელი გრიგოლ ხორავა:
_ იმ დღეს ერთმანეთს გემბანისა და სამანქანო განყოფილების გუნდები ეჯიბრებოდნენ. პირველს გემის კაპიტანი მეთაურობდა, მეორეს უფროსი მექანიკოსი. თამაში ხშირად წყდებოდა, ფეხბურთელები კამათობდნენ. სამანქანო განყოფილებამ გაიმარჯვა. გაბრაზებულმა კაპიტანმა უფროსი მექანიკოსი... კრივში გამოიწვია და მუშტის ძლიერი დარტყმით ძირს დასცა. ჩვენ გვეგონა ჩხუბსა და აყალმაყალს ასტეხდნენ, მაგრამ მათ ვაჟკაცურად ჩამოართვეს ხელი ერთმანეთს და ვითომც აქ არაფერიო, ერთად გაეშურნენ გემზე...
ფოთელების თამაში მოეწონათ და 1906 წელს ქალაქში პირველი ფეხბურთის გუნდიც შექმნა ნიკო ნიკოლაძის ვაჟმა გიორგიმ. ორ წელიწადში მის ბაზაზე ჩამოყალიბდა ოფიციალური გუნდი. ყოფილი ფეხბურთელის, ინგლისური მარგანეცის კონცესის წარმომადგენლის ოსკარ ზივერტის ხელმძღვანელობით. იგი გუნდსაც მფარველობდა და თანაც კაპიტანი იყო.
თავიდან ფოთელები ხშირად აგებდნენ, მერე და მერე კი მოგებებსაც გაუშინაურდნენ. აი, ქართული ფეხბურთის `პირველი მერცხლები~: ალექსანდრე კაჭარავა, ვიქტორ ყურუა, ვიაჩესლავ ობიანსკი, ვანიჩქა დიდია, ვლადიმერ ბაიჭაძე, რუბენ ალხაზოვი, შურა ქავთარაძე, ვანიჩქა კვაჭაძე და სხვები, მათ შორის ორი იტალიელი _ გლაჯო და ლუიჯი.
მალე ოსკარ ზივერტმა მუხლის ტრავმა მიიღიო და მწვრთნელობასღა დაჰყაბულდა, კაპიტანი კი მისი შვილი ედუარდი გახდა. ახლა ფოთელები ხშირად ამარცხებდნენ ინგლისელებს _ მოგებულს წაგებულის ფორმა რჩებოდა ჯილდოდ. გუნდს დაემატნენ გრიგოლ ხორავა, მეკარე შალიკო დარჩია, შალვა პაიჭაძე, გოგი გოგინავა, იონა ყურუა, გრიგოლ ღოღობერიძე, ვალოდია ცომაია, ეფრემ ლაითაძე, პეტია ლუკიანოვი, ლადო გაბუნია.
1922 წელს მათ ვანო მიქაძე დაემატათ სოხუმიდან. გუნდს, რომელსაც `უნიტა~ დაერქვა, კოლია გოგინავა კაპიტნობდა. მერე და მერე გამოჩნდნენ `ურანი~, `რემედასი~, ფოთის I და II გუნდები. `ურანში~ ედუარდ ნიკოლაიშვილი, ცაგუ ჭითანავა, მიშა ანთაძე, აკაკი ჟღენტი, ვალოდია შუბლაძე, მიშა ზემლიცკი, ვასიკო შუბლაძე, საშა ალიმონაკი, გიგა ლეჟავა, გრიშა იმნაძე, ანდრო გაბუნია, ვალია პაიჭაძე თამაშობდნენ. II გუნდის შემადგენლობა ასეთი იყო: დუშა ვეკუა, მიტრო ასათიანი (`მაკრატელას~ ოსტატი), პანაი კურჩიდი, კაკო აფხაზავა, კოტე გუნია, ფედია სეროპინასი, ფანტი კვანტალიანი, მაყა ხორავა და სხვები. I გუნდი კი თითქმის მთლიანად `უნიტას~ შემადგენლობა იყო ჯარჯი ნიკოლაიშვილით გაძლიერებული.
მერე და მერე ბორის პაიჭაძის თაობა წამოვიდა, ბავშვობაში ე.წ. `ჩხარტიშვილის მინდორზე~ რომ ისწავლეს ბურთაობა. ალბათ საინტერესო იქნება ამ თაობის წარმომადგენლის, რამდენიმე წლის წინ გარდაცვლილი კაკო იმნაძის მონაგონი გავიხსენოთ:
_ ჩემს ბავშვობაში ფოთის პორტში მსოფლიოს ყველა ქვეყნის გემს ნახავდით. გაჰქონდათ და გაჰქონდათ ქართული მარგანეცი. მაშინ მარგანაცეს პირდაპირ გოდრებით ტვირთავდნენ. ამიტომ ბუნებრივია, გემები თვეობით რჩებოდნენ. ძირითადად ინგლისური გემები შემოდიოდნენ, თუმცა იყვნენ ფრანგები, იტალიელები და ბერძნებიც. პორტთან ახლოს ინგლისელმა მეზღვაურებმა სტადიონი მოაწყვეს და ყოველდღე, როცა თავისუფალი დრო ჰქონდათ, ფეხბურთს თამაშობდნენ. ის სტადიონი მეც კარგად მახსოვს, ისეთი დრენაჟი ჰქონდა, რაც არ უნდა ეწვიმა, გუბე მაინც არ დარჩებოდა მოედანზე. ნელ-ნელა მათგან ჩვენც ვისწავლეთ ფეხბურთის თამაში. ბურთი მაშინ ძნელი საშოვნი იყო და მე და ჩემი სიყრმის მეგობრები _ გრიშა გაგუა, ვანიჩქა კინწურეიშვილი, საშა ელიავა, კაკო ყალიჩავა, ალბერტ კომახიანი, გვაჩი ჯორბენაძე, ბორია პაიჭაძე სასაკლაოში დავდიოდით, რათა ძროხის ან კამეჩის ბუშტი გვეშოვა. როგორც კი ბუშტს მოვიხელთებდით, ძველ ფეხბურთელთან, დუშა ვეკუასთან გავრბოდით, რომელიც სახელდახელოდ გვიმზადებდა ბურთებს. ხან ერთანეთში ვთამაშობდით, ხანაც ინგლისელებს ვეპაექრებოდით. მოედნის გარშემო იმდენი მაყურებელი იყრიდა თავს, რომ ნემსი არსად ჩავარდებოდა. ფოთი მაშინ პატარა ქალაქი იყო, მაგრამ მიუხედავად ამისა, თამაშებს მაყურებელი არასდროს აკლდა. პატარები ვიყავით და ერთი სული გვქონდა, იმ ბრწყინვალე გაზონზე როდის გავაგორებდით ბურთს. მერე უფროსებმა ფორმები შეგვიძინეს და მოგეცათ ლხენა, როდესაც მოვიზარდეთ, თითქმის ყველა ჩვენთაგანმა თბილისის `დინამოს~ მაისური ჩაიცვა.
აი, კიდევ ერთი ძველი ფეხბურთელის, ივანე (ღოღო) ხოფერიას ნაამბობი:
_ `ომამდე ხშირად მუსიკის აკომპანიმენტით ვთამაშობდით. ძველი ფეხბურთელი კაკო ჟღენტი გვიკეთებდა რკინის ქაცვებს ბუცებზე, წვივსაფრებად კი ბამბუკის შუაში გახერხილ ღეროებს ვხმარობდით, თუმცა ტრავმები მაინც ძალზე იშვიათად იყო. მოედანი ახლა რომ წისქვილკომბინატია პორტში, იმის ადგილზე იყო. მახსოვს, უფროსები ინგლისელებს ფეხბურთის ფორმაზე ეთამაშებოდნენ. ჩვენების მოგების შემთხვევაში, რაკიღა ფორმის იქვე გადაცემა დიდ სირცხვილად და უხერხულად ითვლებოდა, ინგლისელები ზღვაში რომ გავიდოდნენ, ხოს ყუთში აწყობდნენ ფორმებს და ზღვაში აგდებდნენ, ჩვენები კი შეცურდებოდნენ და ნაპირზე გამოჰქონდათ. არ მახსოვს ინგლისელებს ოდესმე სიტყვა გაეტეხოთ, მუდამ ჯენტლმენურად ასრულებდნენ წაგებულის პირობას.
ომი რომ დაიწყო, მოხალისედ წავედი, ხარკოვთან ტყვედ ჩავავარდი. ომის დამთავრების შემდეგ ჰოლანდიაში და საფრანგეთში ვიყავი, სად აღარ მითამაშია ფეხბურთი. მერე ესტონეთში ვთამაშობდი, 1946 წელს კი ანდრო ჟორდანიამ ჩამომიყვანა. მერე რაკიღა მენისკი დამემართა, 1948 წლიდან 23 წელი ვიყავი ფოთის კოლხეთის სათავეში. გუნდს რომ უჭირდა, საკუთარი სახლიდან ვეზიდებოდი საჭმელ-სასმელს. ერთხელ ერთ მსაჯს საკუთარი მაცივარიც კი გავატანე, მაგრამ ვისაც კი ახსოვს, დამეთანხმება, რომ ცხონებულ დედაჩემზე დიდი ფეხბურთის გულშემატკივარი ფოთში არ ყოფილა _ ეს მოხუცი ქალი გასვლით თამაშებზეც კი დაგყვებოდა.


1908 წელი. ქ. ფოთის პირველი ოფიციალური გუნდი ფეხბურთში. მარცხნიდან პირველი დაგას გუნდის ერთ-ერთი სჰემქმნელთაგანი,ყოფილი ფეხბურთელი,მარგანეცის კონცერსიისნ წარმომადგენელი ფოთში,ინგლისელი ოსკარ ზოვერტი.
საფეხბურთო კლუბი ''კოლხეთი-1913'' ფოთი 1913 წელს ჩამოყალიბდა
1978 წლამდე გამოდიოდა კოლხიდას სახელით, 1979-1989 კოლხეთის, 1990-2006 წლებში კოლხეთი-1913-ის, 2006 წელს კოლხას, ხოლო 2007 წლიდან კოლხეთის სახელით...

1962 წლიდან მონაწილეობდა საკავშირო პირველობაზე:

--------------------
ფოთი ქართული ფეხბურთის აკვანია ©


Advanced Member


ჯგუფი: Moderators
პოსტები: 6,236
Current Mood:
რეგისტრ.: 17-February 09
მდებარ.: ფოთი
წევრი № 491

1990 წლიდან კლუბი ერთვება საქართველოს ეროვნული ჩემპიონატის პირველ გათამაშებაში....

პირველ ტურში, 1990 წლის 30 მარტს, ფოთის "კოლხეთმა" 100 ათასი გულშემატკივრის თვალწინ ქვეყნის საუკეთესო გუნდი თბილისის "იბერია" დაამარცხა 1:0....

გელა კეტაშვილის კომენტარი ამ თამაშის შესახებ:

ketaSvili: - Досадная случайность, из-за которой, как потом оказалось, вся моя жизнь пошла кувырком. Играли мы с "Колхети" из Поти. Тбилисский стадион переполнен, ажиотаж огромный, прямая телетрансляция. В общем, не было в Грузии человека, не видевшего эту игру. Идет обычный, миллионный, наверное, в моей жизни прострел. Играю на опережение, снимаю мяч с головы нападающего, а дальше... За те секунды, что мяч летел в наши ворота, успел подумать: "Это - конец". И закрыл глаза. Так - 0:1 - мы и закончили.

ისტორიული შეხვედრის მონაწილენი:

იბერია (თბილისი)-კოლხეთი 1913 (ფოთი) 0:1

გოლი: გელა კეტაშვილი (იბერია, საკუთარ კარში)

იბერია: ხაპოვი, კეტაშვილი, ცხადაძე, ჭედია, არზიანი, გოგიჩაიშვილი, ქეცბაია, ცაავა, რევიშვილი, გურული, კაჭარავა.

შეცვლაზე შევიდნენ: გ. ჯიშკარიანი, ჩიქოვანი

მთავარი მწვრთნელი: დავით ყიფიანი

კოლხეთი 1913: მ. გვასალია, კურგენიანი, ქაჯაია, გიორგაძე, გიგატაძე, შამათავა, თოფურია, დ. მახარაძე, ჯუღელი, თვარაძე, ავრამიდისი.

შეცვლაზე შევიდნენ: თიბილაშვილი, ინიაშევი, ბაჯალაძე.

მთავარი მწვრთნელი: ჯონი ჯანელიძე

პოსტის უკანასკნელი ჩამსწორებელია POTI-19: Jun 4 2010, 02:21 AM

--------------------
ფოთი ქართული ფეხბურთის აკვანია ©

2006 წლის ცხრა მაისს ცხინვალის "სპარტაკთან" 3:0 მოგებული საშინაო შეხვედრა ჯერ-ჯერობით ბოლოა, რომელიც კლუბმა უმაღლეს ლიგაში ჩაატარა.

ფინანსური პრობლემების გამო, "კოლხეთი-1913" საქართველოს ჩემპიონატის მეორე ლიგაში იქნა დაქვეითებული...



მიუხედავად მეორე ლიგაში დაკავებული მეორე ადგილისა, კლუბმა მომდევნო 2007-08 სეზონი პირველ ლიგაში ასპარეზობით განაახლა, სადაც მე-5 ადგილი დაიკავა...


ანალოგიური შედეგი აჩვენა კლუბმა 2008-09 წლების გათამაშებაშიც:


ისტორიული აღმოჩნდა კლუბის ისტორიაში 2009-2010 წლების სეზონი, როდესაც ფოთის "კოლხეთმა" ქუთაისის "ტორპედო 2008-თან" ერთად უმაღლეს ლიგაში ასპარეზობის უფლება მოიპოვა:


ფეხბურთელები რომლებიც ირიცხებოდნენ გუნდში 2009-2010 წლების სეზონში და დაეხმარნენ კუბს უმაღლეს ლიგაში დასაბრუნებლად:
შალვა ღონღაძე
ლევან გორდეზიანი
დავით ჭითანავა

ვალტერ გუჩუა
ვლადიმერ ჯოჯუა
გია თოდუა

დავით ქირია
გიზო შენგელია
ედუარდ ფარცვანია

პაატა ცხვიტარია
ლევან თედიაშვილი
ბორის გელაჭეიშვილი

გურამ აბურჯანია
ლაშა გვალია
დათა სიჭინავა

ლევან გულუა
ომარ გოგონაია
დავით ციცხვაია

მანუჩარ წიქარიშვილი
გელა ციკოლია
ამირან გეგელია

გიორგი ლემონჯავა
ირაკლი მოისწრაფიშვილი
ირაკლი მალიჩავა

-----------
საქართველოს ეროვნულ ჩემპიონატში
სარეკორდი მოგება: ლიახვი(ცხინვალი) 1:8 კოლხეთი. 09.09.1990 მატჩი ნეიტრალურზე ხაშურში ჩატარდა
კოლხეთი 8:1 ივერია(ხაშური) 07.05.1995;
კოლხეთი 8:1 მეტალურგი(ზესტაფონი) 08.12.2002;
კოლხეთი 7:0 მარგვეთი(ზესტაფონი) 27.03.1997;
კოლხეთი 7:0 გურია(ლანჩხუთი) 30.05.1997;

სარეკორდო წაგება: კოლხეთი 0:6 ლოკომოტივი თბილისი(14.03.2003)
კოლხეთი 0:6 თბილისი (26.11.2003);
ვიტ ჯორჯია 6:0 კოლხეთი (17.04.2005);

კლუბის რეკორდსმენები უმაღლეს ლიგაში.
ვალერი ტორჩინავა-285 მატჩი, დავით მახარაძე - 72 გოლი

სარეკორდი მოგება: კოლხეთი 13:0 მგლები-2 ზუგდიდი(2006-07)
სარეკორდო წაგება: სამტრედია 6:1 კოლხეთი(2008-09)

1994, 1997 წლების მეორეადგილოსანი;
1995, 1996, 1998 წლების მესამეადგილოსანი.

1978 წლის საქართველოს სსრ-ს თასის მფლობელი

ევროთასებზე ჩატარებული აქვს 10 შეხვედრა. აქედან 1 მოგება, 9 წაგება

ინტერტოტოს თასი 1996 წელი

29.06.1996. ბათუმი. ''ცენტრალური'' სტადიონი
''კოლხეთი'' 2:3 ''ზემუნი'' (იუგოსლავია)
გოლები: 1:0 ბ.ამბიძე(3), 1:1,1:2 ისაილოვიჩი(9,25,)1:3 ოსუნი(27), 2:3 თ.კიკლიაშვილი(67, პენ)

07.07.1996. იაკობსტადი. სტადიონი ''კესკუსკენტა''.
იარო(ფინეთი) 2:0 კოლხეთი
გოლები: 1:0 ერიომენკო(8),2:0 ვიჯესკოგი(68).

13.07.1996. ფოთი. ''ფაზისი''
კოლხეთი 1:3 გინგამი(საფრანგეთი)
გოლები: 0:1 კარნო(23), 0:2,0:3 ორლავილი(61,65), 1:3 ბ.ამბიძე(74).

20.07.1996. ბუქარესტი. სტადიონი ''დინამო''
დინამო ბუქარესტი(რუმინეთი) 2:0 კოლხეთი
გოლები:

1997 წელი უეფას თასი

23.08.1997. მოლოდეჩნო. 2 000 მაყურებელი
დინამო მინსკი(ბელარუსი) 1:0 კოლხეთი
გოლი: ჩერნიავსკი(13)

30.07.1997. ფოთი ''ფაზისი'' 5 000 მაყურებელი
კოლხეთი 2:1 დინამო მინსკი
გოლები: 0:1 ვ.მაკოვსკი(18),1:1 მიქაბერიძე(40), 2:1 ღაღანიძე(61)

1998 წელი უეფას თასი

22.07.1998. ფოთი ''ფაზისი'' 5 300 მაყურებელი
''კოლხეთი'' 0:4 ''ცრვენა ზვეზდა'' ბელგრადი(იუგოსლავია)
გოლები: 0:1 ოგნიენოვიჩი(20), 0:2 აჩიმოვიჩი(55), 0:3 პანტელიჩი(63). 0:4 აჩიმოვიჩი(75).

29.07.1998. ბელგრადი. ''ცრვენა ზვეზდა'' 7 000 მაყურებელი
ცრვენა ზვეზდა 7:0 კოლხეთი
გოლები: 1:0 პანტელიჩი(28), 2:0,3:0 ოგნიენოვიჩი(45 პენ, 47), 4:0 გოიკოვიჩი(54), 5:0, 6:0, 7:0 მიჩიჩი (57,59,90).

1999 წელი ინტერტოტოს თასი

19.06.1999. სკოპიე ''ვარდარი'' 2 000 მაყურებელი
ცემენტრანიცა(მაკედონია) 4:2 კოლხეთი
გოლები: 1:0 სერაფიმოვსკი(13), 1:1 გ.დარასელია(20),1:2 ხუჭუა(26), 2:2 რისტოვსკი(35), 3:2 სერაფიმოვსკი(45), 4:2 ვუიოვიჩი(89)

26.06.1999. ფოთი ''ფაზისი'' 2 400 მაყურებელი
კოლხეთი 0:4 ცემენტარნიცა
გოლები: 0:1 რისტოვსკი(21). 0:2 ე.გვასალია(32,ს.კ.) 0:3 სერაფიმოვსკი( 36), 0:4 ლაზარევსკი(53).

პოსტის უკანასკნელი ჩამსწორებელია POTI-19: Jun 4 2010, 09:16 AM
--------------------
სტადიონი "ფაზისი" (ტევადობა 6.000) გაიხსნა 1954 წელს
-------------------
ფოთი ქართული ფეხბურთის აკვანია ©